De cadeauscore

Zijn wij nou zo … of zij zo …?

De “cadeauscore”: een alternatieve evaluatie van de avond

Na een avondje (of middagje) bridge ben je natuurlijk nieuwsgierig hoe je het hebt gedaan. Vol belangstelling kijk je naar de scores per ronde, waarbij je soms een hoog percentage haalt en soms een laag. Maar hoeveel zegt dat eigenlijk? De vraag die zich altijd opdringt, is of jij het zo goed hebt gedaan of dat de tegenstanders het zo slecht hebben gedaan. Vaak wordt gezegd dat een kleine poule (10 of 12 paren) een soort tombola is. Maar ook in een grote poule kan het voorkomen dat je overwegend sterke tegenstanders treft of juist voornamelijk zwakkere.

Sterke tegenstanders hebben de vervelende eigenschap dat ze vaak de juiste beslissing nemen over al dan niet uitnemen, terwijl mindere tegenstanders eerder geneigd zijn je een contract te laten spelen. Eigenlijk zouden we dus graag de effecten van het bieden en het spelen van elkaar willen scheiden. Met dat doel heb ik de “cadeauscore” ontwikkeld. Om de cadeauscore te bepalen, kijk je puur en alleen naar het spelen en laat je de effecten van het bieden buiten beschouwing. Daardoor vormt de cadeauscore een goede basis voor de beoordeling van je afspel en je tegenspel.

Voor het bepalen van de “cadeauscore” is de double-dummy-analyse van groot belang. Deze analyse vertelt je hoeveel slagen je had kunnen halen, gegeven een bepaalde troefkleur. Vervolgens vergelijk je het aantal gehaalde slagen met het aantal slagen dat je zou kunnen halen bij optimaal af- of tegenspel. Het verschil tussen deze twee noem ik de “cadeauscore”. Daarna komt de uiterst belangrijke interpretatie van dit verschil:

• Als dit verschil negatief is (je hebt minder slagen gehaald dan je volgens de double-dummy-analyse had kunnen halen), dan heb je niet goed af- of tegengespeeld.
• Als dit verschil positief is (je hebt meer slagen gehaald dan je volgens de double-dummy-analyse had kunnen halen), betekent dat (helaas) NIET dat je uitstekend hebt af- of tegengespeeld, maar dat de tegenstander een fout heeft gemaakt (zij hebben namelijk minder slagen gehaald dan mogelijk was).

Omdat een positieve score dus niets zegt over de kwaliteit van ons eigen spel (oké, misschien hebben we de tegenstander verleid een fout te maken, maar het blijft een fout van de tegenstander), noemen we dit een “cadeautje”. Bij een negatieve score hebben we als het ware een cadeautje aan de tegenstander gegeven. Vandaar de naam “cadeauscore”.

Om iets te kunnen zeggen over de totale sessie, moeten we de positieve en negatieve scores afzonderlijk bekijken. De positieve scores zijn mooi, maar behoeven verder geen aandacht; de negatieve daarentegen wel: hoe hadden we de fout kunnen voorkomen?

Een belangrijke verfijning is om onderscheid te maken tussen af- en tegenspel. Bij het afspel kun je ook nog kijken naar wie er heeft afgespeeld (jij of je partner).

En dan nu de praktijk: Per spel bepaal ik wat de situatie is:

• Ik heb afgespeeld.
• Partner heeft afgespeeld.
• We hebben tegengespeeld.
• Wat is de cadeauscore op dat spel?
• Was dit een positieve of negatieve score (waarbij 0 als positief geldt: maximaal aantal slagen gehaald, dus goed).

Vervolgens verzamel ik deze scores in een tabel, zoals bijvoorbeeld de volgende:

Situatie	Pos/neg	Aantal	Totale score
Eigen afspel	Neg	1	-1
	Pos	8	2
Partner afspel	Neg	0	0
	Pos	7	2
Tegenspel	Neg	1	-1
	Pos	7	3
Totaal		24	5

Dit was een heel fraai resultaat: over de hele sessie genomen hebben we slechts in twee spellen een slag laten liggen, en we hebben maar liefst zeven cadeautjes gekregen. Met deze score werden we dan ook derde in onze poule. Waarom niet eerste? Nou, een andere analyse leert dat we drie keer een manche hebben gemist, die we wel hadden moeten bieden. Op die drie spellen hadden we misschien wel een positieve cadeauscore, maar een slecht percentage. Hadden we die manches geboden, dan waren we ongetwijfeld eerste geweest. Maar zoals gezegd: de cadeauscore zegt uitsluitend iets over het spelen, niet over het bieden en zelfs niet over het uiteindelijk behaalde resultaat.

Maar kijk eens naar de volgende samenvatting van de avond:

Situatie	Pos/neg	Aantal	Totale score
Eigen afspel	Neg	0	0
	Pos	8	2
Partner afspel	Neg	0	0
	Pos	7	2
Tegenspel	Neg	7	-9
	Pos	2	0
Totaal		24	-5

De conclusie van deze samenvatting is duidelijk: ons beider afspel is uitstekend, maar ons tegenspel is belabberd. Kennelijk is het hoog tijd om onze uitkomst- en/of signaleringsafspraken nog eens door te nemen en die ook in de praktijk toe te passen.

Heel soms kun je een kleine correctie verzinnen op de harde cijfers, bijvoorbeeld als je een aas had moeten spelen om de secce heer van de tegenstander te vangen, terwijl daar geen enkele aanwijzing voor was. In zo’n geval zeg ik dan: “Nou ja, die slag zullen de meesten wel gemist hebben.”

Een laatste (voorzichtige) conclusie: als de cadeauscore keurig positief is, maar het resulterende percentage ronduit teleurstellend, kijk dan naar het bieden. Wellicht waren we te lief voor de tegenstanders of missen we (te) vaak een goede manche of slem. Want zoals al vaker hierboven opgemerkt: de cadeauscore heeft niets, maar dan ook niets met het bieden te maken.

En juist dat laatste maakt dat we misschien juist wél de goede conclusie kunnen trekken over het onderdeel van het spel waar we als partnership aan moeten werken.